Λογαριασμοί ρεύματος: Γιατί υπάρχει μικρό καλάθι για μείωση των τιμών

Χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα για τους Έλληνες καταναλωτές φαίνεται πως θα είναι η εφαρμογή των πιο άμεσων δράσεων που προτείνει η Κομισιόν στο πλαίσιο του πρόσφατου σχεδίου δράσης για οικονομικά προσιτή ενέργεια, παραδεχόμενη -επιτέλους- το πολύ υψηλό ενεργειακό κόστος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις και στη μετά τις κρίσεις εποχή.

Η Ε.Ε. θέτει ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση τριών στοιχείων του ενεργειακού κόστους ώστε να καταστεί δυνατή η μείωση των λογαριασμών για τους καταναλωτές: του κόστους δικτύων και συστήματος, της φορολογία και του κόστους προμήθειας. Σύμφωνα με το σχέδιο της Κομισιόν, η μείωση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να γίνει σήμερα κιόλας, κάτι που απαιτεί «άμεση δράση όπως και μεγαλύτερη φιλοδοξία, ιδίως στους τομείς των χρεώσεων δικτύου και της φορολογίας».

Ωστόσο, ήδη τα πρώτα μηνύματα που έρχονται από την ελληνική πραγματικότητα είναι ότι η έμφαση θα δοθεί μόνο στο κόστος προμήθειας, ενώ δεν διαφαίνεται πρόθεση για παρεμβάσεις στα θέματα της φορολογίας και του κόστους των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας ως άμεσα μέτρα για την αποκλιμάκωση των λογαριασμών. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι στις τοποθετήσεις του ο νέος υπουργός ΠΕΝ Σταύρος Παπασταύρου δεν αναφέρθηκε καθόλου στα δύο στοιχεία που, κατά την Κομισιόν, μπορούν να αποδώσουν άμεσα, αλλά στάθηκε μόνο στα μεσομακροπρόθεσμα μέτρα που αφορούν τις διασυνοριακές διασυνδέσεις και ροές καθώς και τις αγορές φυσικού αερίου, στηρίζοντας πλήρως την κυβερνητική στάση περί αντιμετώπισης μιας... περιφερειακής ακρίβειας από το περασμένο καλοκαίρι, η οποία αποδόθηκε αποκλειστικά στις ανεπάρκειες των ηλεκτρικών συνδέσεων στη γειτονιά μας.

Χρεώσεις δικτύου

Η μείωση στις χρεώσεις δικτύου δεν είναι τόσο απλή υπόθεση, καθώς, όπως αναφέρει και η Κομισιόν, ενώ απαιτείται σημαντικό κεφάλαιο για επενδύσεις στον εκσυγχρονισμό και στην επέκταση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, που θα διευκολύνει την ανάπτυξη των ΑΠΕ, τον εξηλεκτρισμό και τις νέες ανάγκες της βιομηχανικής και επιχειρηματικής ζήτησης, την ίδια στιγμή τα κόστη λειτουργίας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνονται.

Το σχέδιο όμως αναφέρεται σε χρεώσεις δικτύου που δίνουν κίνητρα για την απόδοση του συστήματος και τη χρήση καθαρού ηλεκτρισμού χαμηλότερου κόστους, που θα μπορούσαν να μειώσουν γρήγορα το κόστος λειτουργίας του συνολικού συστήματος. Μάλιστα φέρνει ως παράδειγμα τη μείωση των αναγκών και του κόστους ανακατανομής (re-dispatching), την πιο χαμηλή ζήτηση αιχμής και συνεπώς τις επενδυτικές δαπάνες στο δίκτυο και τελικά τη μείωση των τελών δικτύων στον λογαριασμό σε σχέση με τη μη λήψη μέτρων. Επίσης, επισημαίνεται ότι, δεδομένου του μεγέθους των αναγκαίων επενδύσεων, η κατανομή αυτών σταδιακά με την πάροδο του χρόνου (στα επόμενα έτη) μπορεί να βοηθήσει ώστε το κόστος να παραμείνει συγκρατημένο για τους καταναλωτές.

Στη χώρα μας οι ανατιμήσεις στα τέλη χρήσης δικτύων (ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ) είναι ήδη τεράστιες τα τελευταία τουλάχιστον τρία χρόνια, με το κόστος να έχει υπερδιπλασιαστεί για τους καταναλωτές και έπεται συνέχεια. Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα την περίοδο 2025-2030, οι επενδύσεις στα δίκτυα θα ανέλθουν στο 10,6% των συνολικών επενδύσεων για την ενεργειακή μετάβαση και υπολογίζεται πως το κόστος συνολικά θα φτάσει στα 9,9 δισ., δηλαδή πάνω από 1,5 δισ. ετησίως στην εξαετία.

Φορολογία

Για την ελάφρυνση των λογαριασμών προβλέπεται στο σχέδιο χαμηλότερη φορολόγηση στην ηλεκτρική ενέργεια (μαζί με αφαίρεση στοιχείων μη ενεργειακού κόστους) στους λογαριασμούς με την ολοκλήρωση από το Συμβούλιο της αναθεώρησης της Οδηγίας για τη φορολογία της ενέργειας (Energy Taxation Directive) που έχει προταθεί από το 2021 και στοχεύει στην ευθυγράμμιση της φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων με τις πολιτικές της Ε.Ε. για την ενέργεια και το κλίμα, στην προώθηση καθαρών τεχνολογιών και στην κατάργηση των παρωχημένων εξαιρέσεων και των μειωμένων συντελεστών που ενθαρρύνουν επί του παρόντος τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Σ’ αυτό το πλαίσιο προβλέπεται ότι θα εκδοθεί και μια σύσταση προς τα κράτη-μέλη (τέταρτο τρίμηνο 2025) σχετικά με τον τρόπο που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τέτοιες ευελιξίες και να διασφαλιστεί σε όλους τους τομείς ότι η ηλεκτρική ενέργεια φορολογείται λιγότερο από άλλες πηγές ενέργειας, ενώ επιδιώκονται οι μακροπρόθεσμοι στόχοι της απανθρακοποίησης.

Υπενθυμίζεται ότι η νομοθεσία της Ε.Ε. ορίζει έναν ελάχιστο φορολογικό συντελεστή (ΕΦΚ) ύψους 1 ευρώ/μεγαβατώρα για τα νοικοκυριά και 0,5 ευρώ/μεγαβατώρα για τη βιομηχανία, ενώ μπορεί να εφαρμοστεί μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ, που επιτρέπεται από την Οδηγία για τον ΦΠΑ και την τροποποιητική Οδηγία του Συμβουλίου, τουλάχιστον 5%. Στη χώρα μας ο ΦΠΑ ρεύματος μειώθηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στο 6% από 13% (Μάιος 2019). Επιπλέον, προτείνεται εξάλειψη εισφορών που δεν σχετίζονται με την ενέργεια και μετατόπιση των εισφορών που χρηματοδοτούν τις ενεργειακές πολιτικές στον γενικό προϋπολογισμό.

Ωστόσο, οι όποιες αλλαγές στις ελάχιστες φορολογικές εισφορές προϋποθέτουν να συμφωνήσουν και οι 27 και προς το παρόν κάτι τέτοιο δεν έχει επιτευχθεί, δεδομένου ότι οι φόροι συνδέονται και με τα δημοσιονομικά έσοδα. Όπως δήλωσε πρόσφατα ο επίτροπος Ενέργειας Ντ. Γιόργκενσεν, υπάρχει τρόπος να μειώσουμε τις τιμές ενέργειας αύριο -«Να μειώσουμε τους φόρους στην ενέργεια»-, σημειώνοντας ότι η μείωση των φόρων σε ολόκληρη την Ευρώπη στο ελάχιστο θα μπορούσε «να είναι γρήγορη αν θέλαμε».

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία (Taxfoundation 2024), στην Ε.Ε. οι φορολογικοί συντελεστές για τα νοικοκυριά σε οκτώ χώρες (Φινλανδία, Σουηδία, Δανία, Ολλανδία, Γερμανία, Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία) είναι από υψηλοί έως εξαιρετικά υψηλοί (από 20 έως 108 ευρώ/μεγαβατώρα), η Ελλάδα βρίσκονται σε ένα μεσαίο επίπεδο με 5 ευρώ/μεγαβατώρα, ενώ οι υπόλοιπες χώρες κινούνται από 0 έως 1 ευρώ/μεγαβατώρα. Στην περίπτωση της Ελλάδας η φορολογία στην ηλεκτρική ενέργεια θεωρείται πως βρίσκεται ήδη σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, οπότε δεν φαίνεται να υπάρχει πρόθεση για περαιτέρω μείωσή της άμεσα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Άγιοι Ανάργυροι: Συνελήφθη 20χρονος για ασέλγεια σε νήπιο την ώρα του διαλείμματος

ΗΠΑ: Αεροπλάνο συνετρίβη σε σπίτι κοντά στη Μινεσότα (βίντεο)