Μπορεί η νηστεία να καταστεί επιζήμια; Του Μάνου Μανδαλάκη

Γνωρίζουμε ότι η νηστεία είναι μια ασκητική πρακτική που χάνεται στο βάθος των αιώνων και υιοθετείται από πολλούς λαούς. Δεν θα αναφέρω την ιστορία, τις διαφορές ανάμεσα στις θρησκείες ή τις περιόδους που οι ορθόδοξοι χριστιανοί νηστεύουν κατά τη διάρκεια του έτους. Αυτό που ενδιαφέρει είναι πότε η νηστεία μπορεί να καταστεί επιζήμια για τη ψυχή και κυρίως για το σώμα σου σύμφωνα με αυτά που έχω παρατηρήσει ως γυμναστής και αθλητικός διατροφολόγος.

Μα πως μπορεί η νηστεία να είναι επιζήμια αφού όλοι λένε ότι είναι ωφέλιμη; Ας δούμε τι αναφέρει ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος όσων αφορά τη διαδικασία της νηστείας. -‘’ Όπως τώρα απέχεις από φαγητά, όπως δεν απολαμβάνεις τη γεύση τους έτσι να απέχεις από τα αμαρτήματα... Νηστεύεις και δεν πίνεις κρασί; Παράλληλα να απέχεις από τις πονηριές. Διότι η κακία γνωρίζει να ζαλίζει τη ψυχή περισσότερο από όσο μεθά ο οίνος. Νηστεύεις και ούτε καν αγγίζεις το κρέας; Πρέπει να απέχεις και από κουτσομπολιά διότι αληθινή νηστεία είναι η αποχή από τα αμαρτήματα...’’

Ουσιαστικά ο χριστιανός νηστεύει με απώτερο σκοπό τη πνευματική άσκηση ενάντια στον κακό του εαυτό, δηλαδή στα πάθη του. Η νηστεία είναι μέρος μια συνολικής προσπάθειας για την πνευματική και ηθική καλλιέργεια του, την προσέγγισή του προς το Θεό και την τελειοποίησή του στο δρόμο της αγιότητας. Τα κίνητρα λοιπόν της νηστείας πρέπει να έχουν πνευματικό υπόβαθρο και όχι εθιμοτυπικό. Αν έχουν μόνο εθιμοτυπικό χαρακτήρα τότε είναι αδιάφορη πνευματικά και παραμένουν άγνωστες ή ανέγγιχτες οι βαθύτερες πτυχές της νηστείας και η ευρύτερη πνευματική άσκηση που τη συνοδεύει..

Για παράδειγμα όταν αντί για εγκράτεια στο φαγητό, κάποιος απλά αλλάζει τα είδη των τροφών ενώ οι ποσότητες παραμένουν ίδιες έχοντας ως απώτερο σκοπό τον κορεσμό και την απόλαυση, χωρίς άλλο πνευματικό υπόβαθρο, εκεί αποτυγχάνει να φτάσει στην ουσία της νηστείας. Άσε που μπορεί να του δημιουργείται η εντύπωση ότι επειδή δεν τρώει κρέας ή και λάδι, είναι καλύτερος από τους άλλους ανθρώπους που δεν νηστεύουν (Έπαρση). Γι’αυτό λοιπόν ο καθένας πρέπει να εξετάζει εις βάθος τα κίνητρα του.

Όσων αφορά τις σωματικές επιδράσεις της, η νηστεία με την έννοια της μείωσης των ποσοτήτων του φαγητού έχει ευεργετικά αποτελέσματα, εξάλλου έχει αποδειχθεί ότι η μείωση των θερμίδων συμβάλλει στην καλή υγεία και μακροζωία. Επίσης, η αποχή από το κόκκινο κρέας είναι μια μορφή αποτοξίνωσης, με την έννοια ότι υιοθετούμε μια πιο υγιεινή συνήθεια στα πλαίσια της μεσογειακής διατροφής. Να ξεκαθαρίσω εδώ ότι δεν υπάρχει ‘διατροφή αποτοξίνωσης’ όπως συχνά αναφέρεται από ακραίους ενναλακτικούς θεραπευτές. Ο οργανισμός έχει αποτοξινωτικούς μηχανισμούς που εργάζονται ασταμάτητα. Από την άλλη όμως υπάρχουν πιο θρεπτικά και πιο επιβαρυντικά τρόφιμα, υγιεινές και ανθυγιεινές συνήθειες. Εσύ επιλέγεις!

Ο κύριος λόγος του παρόντος άρθρου είναι διότι κάθε σαρακοστή κάποιοι γνωστοί και φίλοι ενώ νηστεύουν, η υγεία τους επιδεινώνεται. Αυτό συμβαίνει διότι αντί να ακολουθήσουν μια ισορροπημένη διατροφή που βασίζεται σε όσπρια, λαχανικά, καρπούς, μαλάκια κτλ. (με μέτρο), αρκούνται σε εύκολες λύσεις, π.χ. μακαρόνια, πατάτες, άρτοσκευάσματα κ.α., αυξάνοντας τις θερμίδες, εκτινάσσοντας παράλληλα τη γλυκόζη του αίματος στα γεύματά τους. Το αποτέλεσμα είναι η αύξηση της συστημικής φλεγμονής του οργανισμού, η επιδείνωση τυχόν χρόνιων μυοσκελετικών παθήσεων, ή αυτοάνοσων νοσημάτων, η αύξηση του σωματικού λίπους, καθώς και η αύξηση διαφόρων δεικτών του καρδιομεταβολικού συνδρόμου.

Από την άλλη η έλλειψη βιταμινών και μετάλλων όπως η Β12, η D, ο σίδηρος κ.α. είναι εμφανής στις εξετάσεις τους..

Για την αποφυγή λοιπόν τέτοιου είδους ψυχικών και σωματικών ‘παρενεργειών’, καλό θα ήταν όσοι θέλουν να νηστέψουν, να συμβουλευτούν τον πνευματικό τους και ένα διαιτολόγο αντίστοιχα, ο οποίος θα έχει εξειδίκευση και εμπειρία στο μεταβολικό σύνδρομο, για να τους καθοδηγήσει σε μια ισορροπημένη, νηστίσιμη, μεσογειακή διατροφή, διατηρώντας παράλληλα ή και βελτιώνοντας το βάρος και τους δείκτες υγείας τους.

Τέλος, μη ξεχνάμε ότι σύμφωνα με την εκκλησία μας η νηστεία θωρείται παθοκτόνος, όχι σωματοκτόνος! Άλλωστε η αποφυγή παντός είδους ακροτήτων είναι ένδειξη ενός υγιούς πνεύματος.

Ο Μάνος Μανδαλάκης MSc(c),PgDip,BSc,CPT,CES,PES,CHC,OES,CMT,SPS σπουδάζει στο Ηνωμένο Βασίλειο, είναι Γυμναστής με ειδικότητες την ανάπτυξη Ψυχολογίας και Φυσικής κατάστασης. Είναι αθλητικός Διατροφολόγος (UK), και κάνει το δεύτερο μεταπτυχιακό του στην Αποκατάσταση μυοσκελετικων και νευρολογικων παθήσεων. Έχει ολοκληρώσει πλήθος ειδικοτήτων στις ΗΠΑ, όπως, τη μεγιστοποίηση αθλητικών επιδόσεων, τη μετα-αποκατάσταση και επανένταξη στο άθλημα ή την καθημερινότητα, τη διόρθωση νευρομυικων ανισορροπιών κ.α. Εργάζεται στο Ηράκλειο σε εξατομικευμένα προγράμματα αθλητών και ασκούμενων.

Επιπλέον είναι τελειόφοιτος της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου και ψάλλει στον Ιερό ναό Αγίου Γεωργίου στις Βασιλειές Ηρακλείου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Θεία Ευχαριστία: Επιτρέπεται η Θεία Κοινωνία χωρίς νηστεία;

Η αυτο-συμπόνια για πρόληψη και αντιμετώπιση συνδρόμων εξουθένωσης. Του Μάνου Μανδαλάκη

Μεγάλη Σαρακοστή: Γνωρίζουμε τον λόγο που νηστεύουμε;